Genciano
Gentiana lutea
Gentianaceae
Àutri noum : Genciàna, Jansano, Sensano, Baselico.
Noms en français : Gentiane jaune, Grande Gentiane.
Descripcioun :La genciano es uno grando erbo que trachis dins li pasquié de mountagno. I'a pas pèr s'engana, pamens s'acampas sa racino, avisas-vous que siegue pas de varaire, Veratrum album forço empouisounanto ! La genciano a li fueio óupousado au contro dóu varaire que soun alterno.
Usanço :Es uno planto bèn couneigudo pèr èstre subretout vertuouso dins li proublèmo de digestioun. Sa racino s'emplego pèr adouba d'aigarden (coume la Suze). Se pòu bouta direitamen la racino dins de vin blanc pèr n'en faire d'aperitiéu o de digestiéu quouro sias "stoumaga". Pamens "lou vin de sensano es amar que te fa pua'n'ase pèr la chaminèio ! (in J.-L. Domenge, LMT op.cit. p. 59).
Port : Grando erbo
Taio : 80 à 150 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Gentiana
Famiho : Gentianaceae
Ordre : Gentianales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 5 cm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 100 à 2200 m
Aparado : Noun
Juliet à setèmbre
Liò : Pasquié
- Prado umido
- Bos clar
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Ouroufito-Sud-Éuropenco
Ref. sc. : Gentiana lutea L., 1753
Mousso-tèco-drecho-sedouso
Homalothecium sericeum
Brachytheciaceae
Nom en français : Thèque droite soyeuse.
Descripcioun :Aquelo mousso pluroucarpo bèn coumuno trachis subretout à la baso de pège e peréu sus li roco ounte pòu proun s'espandi. Se recounèis pulèu eisadamen un cop seco emé si ramo enarcado que dounon d'èr à de toro. Li fueio soun en triangle emé 2 à 4 rufo alor que la costo fai de 4 part 3 de la loungour. Estounamen aquelo meno coumuno es aparado e marcado sus listo roujo, categourìo LC valènt à dire soucit minour (bessai qu'es acampado dins d'ùnis endré).
Usanço :Se pòu engana emé Homalothecium lutescens, pamens aquelo radiero èi pas tant ramado e si rizoïde soun estaca à la baso (sus tout lou long pèr Homalothecium sericeum). Coumpara emé la mousso-tèco-drecho-daurado.
Port : Pluroucarpo
Taio : 3 à 8 cm
Fueio : 1,8 à 2 mm
Tipe bioulougico :
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Homalothecium
Famiho : Brachytheciaceae
Ordre : Hypnales
Coulour de la flour :
Petalo : 1,5 à 2 cm
Ø (o loungour) flour : Coumplet
Flourido : Printèms
Ivèr
Sòu : Ca (Si)
Autour basso e auto : 10 à 2000 m
Aparado : Noun
Janvié à abriéu
Liò : Pège
- Roco
- Muraio
- Sòu
Estànci : Mesoumediterran à Subaupen
Couroulougi : Oulartico
Ref. sc. : Homalothecium sericeum (Hedw.) Schimp., 1851